Día 11 de xuño, martes

ás 20 horas

Salón de actos da Deputación Provincial

Conferencia de Manuel Lara Coira, profesor da Universidade de A Coruña e presidente da Asociación Galega do Patrimonio Industrial (Buxa), sobre a "Historia industrial da ría de Ferrol".

24 de maio

O conferenciante analizou a industria dos curtumes no marco territorial da provincia de Lugo e no temporal da Idade Contemporánea. Para iso dividiu a intervención en tres grandes eixes: comezou facendo unha introdución, pasando despois ao estudo da historia da industria dos curtidos lugueses e a analizou o seu patrimonio industrial.

Na introdución, relatou brevemente os principais aspectos da historia deste sector industrial en Galicia, que coincide plenamente co acontecido na provincia de Lugo. As fábricas de curtumes constituíron durante o século XIX, a carón das que elaboraban sardiña salgada, a única especialización non agraria da economía galega. Chegaron a representar máis da cuarta parte da produción española do sector e tiveron un amplísimo esparexemento polo territorio, de xeito que un de cada catro concellos contou como mínimo con algún curtidoiro e case que todas as comarcas tiveron establecementos desta caste.

Día 24 de maio, venres

ás 20 horas

Salón de actos da Deputación Provincial

Conferencia de Claudio Otero Eiriz sobre "A industria do curtido na provincia de Lugo".

De 19 e 20 h. anotacións para a viaxe do día 22 de xuño á ría de Ferrol.

Día 24 de maio, venres

ás 20 horas

Salón de actos da Deputación Provincial

De 19 e 20 h. anotacións para a viaxe do día 22 de xuño á ría de Ferrol.

Do 16 ao 19 de maio

Día 16

Visita á tanoaría Josafer Ferramenta en Esmoriz

Dentro do ciclo dedicado ao Patrimonio Industrial fixemos unha viaxe á zona de Aveiro (Portugal) para ver exemplos deste tipo de patrimonio, posto en valor por institucións públicas e particulares. A viaxe comezou o día 16 de maio e rematou 19.

Saímos de Lugo ás 7 horas e ás 11 visitamos a tanoaría Josafer Ferramenta en Esmoriz. Esta localidade tivo unha gran tradición na elaboración de toneis, barricas e pipas, denominación que levan segundo a súa capacidade, para o trasporte do viño producido na ribeira do Douro con destino ás adegas de Porto.

É unha empresa familiar rexida polos netos do fundador Joaquim Dias Ferreira que era tanoeiro nas adegas do viño de Porto en Vilanova de Gaia. En 1968 decidiu volver para Esmoriz instalando un taller cos seus antigos compañeiros de traballo para facer barrís destinados ao exército portugués para levar viño aos soldados que estaban na guerra de Angola. A independencia das colonias e o emprego de materiais como o aceiro fixo que descendera a demanda, pero apareceron novos demandantes dos bocois. A empresa pasou ao fillo do fundador e aos xenros que mecanizaron algún dos procesos de elaboración.

Día 21 de maio, martes

ás 20 horas

Salón de actos da Deputación Provincial

Conferencia de Adolfo de Abel Vilela sobre "Antonio Fraguas Fraguas. Lugo a etapa da liberdade".

Días 16, 17, 18, 19 de maio

Viaxe a Aveiro (Portugal).

Saída ás 7 horas.

Día 27 de abril

Saímos ás 8 horas de Lugo comezando as visitas ás 11 en Guisar, desde onde se pode contemplar a situación das primeiras industrias relacionadas coa conserva do peixe. Este outeiro está presidido pola capela que proxector o arquitecto vigués Manuel Gómez Román, de estilo historicista, para o que están recadando fondos para colocar un Sacro Corazón de Xesús no remate da torre, como figuraba no deseño.

Despois de baixar un pequeno tramo no autocar, recorremos a pé a zona de Guisar onde quedan algúns edificios das antigas fábricas, non só de envasado, senón tamén de preparación de envases, de preparación de embalaxes de madeira e unha fábrica de xabón que aproveitaba as escorras do aceite das conserveiras. Ao final do tramo percorremos no autobús un pequeno traxecto para aproximarnos á zona do porto facendo a pé toda a parte do cantón ata chegar ao antigo barrio de pescadores do Berbés, hoxe practicamente desaparecido, con un par de casas antigas arruinadas. Un paseo polas rúas ata a Praza da Constitución, e continuación do paseo ata onde se atopa o Centro de Congresos e o Auditorio, zona na que se atopan varias das antigas fábricas de conservas, hoxe pechadas, en espera de ser derrubadas para construír no solar da fábrica de Alfageme edificios de doce andares.

Pasamos despois a Bouzas, onde xantamos, indo a pé ata Alcabre para visitar o Museo do Mar, instalado nunha antiga fábrica, chamando a atención o proxecto de Aldo Rossi e César Portela. A parte nova mimetiza a antiga, unidas por unha pasarela. Despois de ver o contido de todas as salas, saímos ao exterior para ver o que queda dun castro, sobre o que se levantou a antiga fábrica, o acuario e o faro, situado na Punta do Muiño. Regresamos ás 19 horas chegando a Lugo 21,30.

Día 27 de abril, sábado

ás 8 horas

Viaxe a Vigo para ver o Museo do Mar e en Bueu o Museo Masó.

CICLO PATRIMONIO INDUSTRIAL

9 de abril.

A conferencia introductoria do Ciclo foi impartida polo catedrático de Historia e Institucións Económicas da USC, Xan Carmona Badía que comezou a súa disertación dicindo que o Patrimonio Industrial é a cara da Galicia Industrial e que neste tipo de patrimonio non somos nin Cataluña, nin o País Vasco, pero sen embargo temos unha das cinco cidades industriais de España, pero que en protección e conservación dos elementos máis significativos somos a Cenicienta.

O interese por este tipo de Patrimonio aparece en Gran Bretaña na década 1960-1970 coa crise manufactureira, comezando a apreciarse ao igual que en Alemaña. En Galicia cambiamos esta percepción co desenvolvemento, pois é a imaxe da Galicia emprendedora.

O Patrimonio Industrial son os edificios, as máquinas, os talleres, as fábricas, as minas, lugares de procesado, etc., e dicir, o conxunto de bens mobles e inmobles, a paisaxe industrial, aspectos sociais e inmateriais, o que se coñece como "cultura industrial", o sistema agromado da I Revolución Industrial, as cancións das que, por exemplo, limpaban o peixe para as fábricas de conservas. O Patrimonio representa a identidade. Pero a Lei do Patrimonio galega só considera o anterior a 1936.